Het endocannabinoïde systeem van het menselijk organisme
Voordat we in detail ingaan op het endocannabinoïde systeem, is het zinvol om eerst uit te leggen wat cannabinoïden zijn. Deze stoffen zijn farmacologisch actieve en psychoactieve bestanddelen van de hennepplant (Cannabis indica en Cannabis sativa). De wetenschap heeft tot nu toe meer dan 126 verschillende cannabinoïden ontdekt. Veel daarvan zijn nog te weinig onderzocht om al hun effecten te kennen. De situatie is enigszins anders voor de twee bekendste cannabinoïden, cannabidiol (CBD) en tetrahydrocannabinol (THC). CBD werd ontdekt in 1940 en voor het eerst chemisch gesynthetiseerd in 1963. Het heeft in talloze onderzoeken farmacologische effecten laten zien. THC daarentegen werd in 1964 ontdekt en vertoonde net als CBD farmacologische effecten, maar veel minder dan CBD. Wanneer deze twee belangrijkste actieve ingrediënten samen worden gebruikt, kunnen ze elkaar aanvullen in wat bekend staat als het entourage-effect, waarbij hun effecten elkaar versterken.
Hoe onderzoekers het endocannabinoïde systeem ontdekten
In 1992 ontdekte een team onderzoekers van het National Institute for Mental Health in Bethesda, Maryland, het endocannabinoïde systeem (ECS). Sindsdien is het systematisch onderzoek naar cannabis en zijn werkzame bestanddelen enorm uitgebreid en heeft het veel nieuwe perspectieven voor medisch en therapeutisch gebruik aan het licht gebracht.
Het team rond William Devane, Dr. Lumir Hanus en Raphael Mechoulam wist dat cannabinoïden een effect teweegbrengen in het menselijk organisme. Dit betekende op zijn beurt dat er een systeem in het lichaam moest zijn dat de cannabinoïden herkende en waaraan ze konden koppelen. Er moesten dus endogene moleculen zijn voor deze receptoren. De onderzoekers konden deze moleculen korte tijd later ontdekken. Na de ontdekking gaven ze de moleculen de naam endocannabinoïden (endo is de afkorting van endogeen voor "geproduceerd door het lichaam"). Men kan ook op een vereenvoudigde manier zeggen: Het menselijk organisme reageert niet alleen op cannabinoïden die van buitenaf worden aangevoerd, maar produceert ook zijn eigen cannabinoïden.
Hoewel er nog veel onontdekt is, staat één feit vast: het endocannabinoïde systeem is een belangrijke regulator van het immuunsysteem en het zenuwstelsel en is verantwoordelijk voor veel psychologische, fysieke en genezende effecten die cannabisproducten in ons organisme teweegbrengen. In de vorm van diverse onderzoeken worden er nog elke dag nieuwe toepassingsmogelijkheden voor cannabisproducten ontwikkeld.
Het endocannabinoïde systeem in detail
Het endocannabinoïde systeem bestaat uit drie essentiële componenten:
- Endocannabinoïden
- Cannabinoïde receptoren
- Metabolische enzymen
Endocannabinoïden
Endocannabinoïden zijn moleculen die door het lichaam zelf worden geproduceerd en die qua structuur en chemische samenstelling verrassend veel lijken op de plantaardige (of fyto-) cannabinoïden THC en CBD. De twee belangrijkste endocannabinoïden heten anandamide (afgeleid van het Sanskriet woord "ananda" voor "gelukzaligheid") en 2-arachidonylglycerol (kortweg 2-AG genoemd). Dit zijn vetachtige moleculen. Ze worden door ons organisme aangemaakt wanneer het ze nodig heeft.
Cannabinoïde receptoren
Zoals eerder gezegd, maakt het endocannabinoïde systeem deel uit van zowel het zenuwstelsel als het immuunsysteem. De receptoren in beide systemen zijn de ontvangers van de elektrische impulsen en bestaan uit natuurlijke moleculen en corresponderende signaaltransducers, de zogenaamde "intracellulaire signaaltransducers". Hieronder willen we kort de twee belangrijkste receptoren beschrijven: CB1 en CB2.
De cannabinoïde receptor CB1 bevindt zich op de cellen van het zenuwstelsel, voornamelijk in de kleine hersenen. De receptor CB2 is verantwoordelijk voor het immuunsysteem, maar wordt ook aangetroffen op cellen die verantwoordelijk zijn voor onder andere botvorming en botafbraak.
CB1-receptoren bevinden zich voornamelijk op zenuwcentra die het geheugen, de regulatie van eetlust en hongergevoel en de verwerking van emoties controleren. CB2 zit op immuuncellen en zorgt voor een ontstekingsreactie wanneer het immuunsysteem of het zenuwstelsel wordt aangevallen. Onderzoek suggereert dat CB2 receptoren een belangrijke rol spelen in het immuunsysteem en zijn vermogen om te reageren op verschillende ziekten.
Metabolische enzymen
Deze enzymen helpen om de endocannabinoïden af te breken als hun taak erop zit. Het enzym FAAH is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de afbraak van anandamide en het enzym MAGL voor 2-AG.
Waarom plantaardige cannabinoïden het lichaam beïnvloeden
Plantaardige cannabinoïden zoals THC en CBD lijken zo sterk op endocannabinoïden dat ze, net als de lichaamseigen cannabinoïden, aan onze receptoren koppelen en zo een wisselwerking met ons organisme kunnen aangaan. Ze werken op verschillende manieren in ons organisme. Hun mogelijke toepassingen staan steeds meer in het middelpunt van het huidige onderzoek. Aarzel niet om contact met ons op te nemen als je nog vragen hebt.
